W ostatnich sezonach możemy obserwować prawdziwy boom na wszystko, co etniczne. Współczesny design wykorzystuje wątki ludowe w garderobie i dodatkach, we wzornictwie przemysłowym oraz w akcesoriach wyposażenia wnętrz. To, co kiedyś w polskiej sztuce ludowej było wytworem skromnych możliwości artystów nieprofesjonalnych, dziś króluje na listach bestsellerów - oczywiście w aranżacjach dostosowanych do dzisiejszych trendów.

Zainteresowanie ornamentyką ludową nie słabnie. I dobrze. Być może jest to tylko pierwszy punkt tej fascynacji i dzięki temu dowiemy się czegoś więcej o nas samych. Może nawet dostrzeżemy tych, którzy są wierni prostej sztuce i wciąż pielęgnują tradycję przekazaną przez przodków.

Największą popularnością cieszą się elementy zaczerpnięte z łowickiej i kurpiowskiej wycinanki ludowej, dla których najbardziej charakterystyczne są koguty, kury, drzewka szczęścia, czyli tzw. leluje, inne motywy roślinne oraz różnego rodzaju rozety.
Wszystkie te symbole cechują się bogatą i jaskrawą kolorystyką (choć w innych regionach dominowały wycinanki jednokolorowe), a także symetrycznością i powtarzalnością wzorów, co przywodzi na myśl mandalę. Obraz sprawia przez to wrażenie prostego, choć jest w rzeczywistości wyrazem prawdziwego kunsztu sztuki ludowej.

Wydaje się, że taki stan rzeczy to doskonały moment na poznanie pochodzenia motywów, zbadanie korzeni rodzimej tradycji, a także tła kulturowego, na jakim motywy te powstawały.

Wycinanki rodziły się przeważnie w okresie, kiedy natura pozostawała uśpiona. Zima była szczególną porą na wsi, ponieważ wreszcie przychodził czas na to, by poświęcić się przyjemnościom, a nie tylko pracy w gospodarstwie czy na roli. Twórczości sprzyjały również święta kościelne. Korzystano także z elementów właściwych dla tradycji pogańskiej. Można było wtedy barwnie przystroić izbę.

Na kreatywność wykonawców wpływały także ograniczone możliwości finansowe, przez co wykorzystywane były kolorowe bibuły, papiery, złotka lub inne produkty, które czasem udało się nabyć od wędrujących sprzedawców.

Wycinanka ludowa to prawdziwy rozkwit ludowej fantazji. Jest w niej lekkość i pozytywna energia, jak w przypadku wspomnianych już mandali. Należy także powiedzieć o istotnym fakcie - ta forma sztuki została zapożyczona z kultury żydowskiej i była domeną kobiet.

Najczęściej odwoływano się do natury, która inspirowała prostych artystów. Stąd czerpano znaki symbolizujące życie i odradzanie się. Obecna jest mnogość motywów roślinnych, a także ptaków, utożsamianych również z wolnością.
Szczególne miejsce wśród ptaków zajął kogut, symbolizujący mądrość, płodność, odrodzenie, moc twórczą oraz czujność (kogutowi przypisywano moc wróżebną).

+ dodaj nowy

×

Napisz komentarz

podpis: